Avrupa Birliği tarafından finanse edilen “Kıbrıs Türk Toplumunda Ekonomik Analiz ve Sürdürülebilirlik Programı” kapsamında Kıbrıs’ın kuzeyinde bulunan Dünya Bankası Uzmanları, Kıbrıs Türk İnşaat Müteahhitleri Birliği ev sahipliğinde Ekonomik Örgütler Platformu üyesi Birlik ve Oda temsilcilerine yönelik bir sunum gerçekleştirdi. Sunumda, Kıbrıs Türk Toplumu’nun ekonomik koşullarıyla ilgili yapılan mevcut çalışmalardan elde edilen bulguların bir özeti aktarıldı. Uzmanlar bu bulgulara dayanarak Kıbrıs Türk Toplumu’nun yüksek gelirli AB ekonomilerine nasıl yakınlaşabileceğine ve çözüme yönelik ne şekilde daha iyi hazırlanabileceğine dair görüşlerini paylaştı.

Dünya Bankası uzmanları sunumlarında Kıbrıs Türk Toplumunun orta gelir tuzağına düştüğünü vurguladılar. AB ekonomilerinin krizden çıkmalarına rağmen Kıbrıs Türk Toplumu’nun kriz sonrasında henüz toparlanamadığını kaydeden uzmanlar, bunun bir sonucu olarak da AB ekonomileriyle Kıbrıs Türk ekonomisi arasındaki farkın daha da açıldığını ifade etti.

“VİZYON VE STRATEJİ ŞART”

Uzmanlar, yüksek gelirli ekonomi statüsüne çıkıp daha sonra tekrar orta gelir düzeyine gerileyen tek ekonominin Kıbrıs Türk Toplumu ekonomisi olmadığını belirterek, son on veya yirmi yıl boyunca sadece bir avuç ekonominin yüksek gelir statüsüne çıkmayı ve büyümeyi sürdürmeyi başardığına işaret etti. Sunumda, bu ekonomilerin başarılı olmalarının nedeninin önümüzdeki on yıllar içinde nereye ulaşmak istediklerine dair net bir vizyona sahip olmaları, böylesi bir vizyona ulaşmak için bir strateji geliştirmeleri ve bu stratejiyi tutarlı bir şekilde uygulamaları olduğu da kaydedildi.

Kıbrıs Türk ekonomisine benzer ekonomilerin sorunları aşma süreçleri ile ilgili örnekler veren uzmanlar, “biz başka ekonomilerde elde ettiğimiz deneyimlerimize dayanarak görüşlerimizi sizinle paylaşabiliriz. Size özel bir vizyon belirleyerek ve ona uygun bir strateji geliştirmek size kalmıştır” ifadesini kullandı.

“İŞLETME DOSTU İDARELER DAHA FAZLA ŞİRKET KURULMASI VE İSTİHDAM YARATILMASINA YOL AÇARLAR”

Uzmanlar, en son yayınlanan Rekabet Edebilirlik Raporu Kıbrıs Türk toplumundaki iş yapma ortamının özel sektörün büyümesini sınırlandırdığına işaret ettiğini söyleyerek, bürokrasiyi azaltarak  verimli hale getirmenin, işletmelerin maliyetlerini azaltmaya yardımcı olacağını ve rekabet edebilirliklerini artıracağını ve bunun da daha fazla ekonomik büyüme ve istihdama yol açacağını vurguladı.

“GENÇLER VE KADINLAR ARASINDA İSTİHDAMIN ARTIRILMASI REFAHIN DAHA FAZLA PAYLAŞILMASINI SAĞLAR”

Kıbrıs Türk toplumunun kendi kaynaklarından en iyi şekilde yararlanamadığını belirten uzmanlar şu saptamaları öne çıkardı:

“Çalışma yaşında olanların yalnızca %50’sinin işi var. AB’de bu oran %65.

Her 6 gençten yalnızca 1’inin işi var. AB’de bu oran 6’da 2.

Kadınların yalnızca 1/3’ünün işi var. AB’de bu oran neredeyse 2/3”

Uzmanlar ortaya koydukları bu saptamaların ardından, benzer sorunları olan ekonomilerin genç ve kadın istihdamını artırmak için yürüttükleri stratejileri anlattı.

Uzmanlar sunumun sonunda, ekonomiyle ilgili uzun vadeli bir vizyon üzerinde konsensüs oluşturulmasının, oturmuş yüksek gelirli ekonomilerde reforma yön verme ve sürdürmeye yardımcı olmak açısından ne kadar önemli olduğuna değindi.

Kıbrıs Türk İnşaat Müteahhitleri Birliği (KTİMB) Başkanı Cafer Gürcafer ve Birlik temsilcileri, Başbakan Tufan Erhürman’ı ziyaret ederek, yaşanan ekonomik sıkıntıların aşılmasına ve sektörel iyileştirmeler yapılmasına yönelik önerilerini sundular. Toplantıda, gelecek hafta ilgili diğer bakanlıkların da katılımı ile daha detaylı bir toplantı gerçekleştirilerek, takvimli ve sonuç odaklı bir çalışma başlatılmasına karar verildi.

Cafer Gürcafer başkanlığındaki KTİMB heyeti, Başbakan Tufan Erhürmanı ziyaret etti. Ziyarette dövizin yükselmesiyle ortaya çıkan ekonomik tablo, bunun sektörlere etkisi, inşaat sektörüne etkisi ve inşaat sektörünün ekonomik krizin aşılmasındaki potansiyeli ele alındı.

KTİMB’nin sunduğu öneriler arasında;

• Faiz farkı fonuna kaynak yaratılması ve TL borçlanarak belli limitler içinde ilk konutunu alacak kişilere belli oranlarda bu fondan destek sağlanması,
• Tapu harçlarının düşürülmesi,
• Yurt dışında yaşayan Kıbrıslı Türklerin ana yurtları ile bağlarının sağlanmasına yönelik çalışmalar yapılması,
• Yabancılara mal satışında kolaylıklar sağlanması bulunuyor.

KTİMB’nin Başbakan Erhürman’a önerilerini aktardığı ve karşılıklı görüş alışverişinde bulunulan toplantıda, önümüzdeki hafta Başbakanlık ve KTİMB yetkililerinin yanı sıra ilgili diğer bakanlık yetkililerinin de katılımı ile daha detaylı bir toplantı yapılmasına ve her bakanlığın  belirli bir takvim çerçevesinde görevler üstlenerek sonuç odaklı çalışmalar başlatmasına karar verildi.

Kıbrıs Türk İnşaat Müteahhitleri Birliği Başkanı Cafer Gürcafer, yaşanan ekonomik krizin aşılmasında, katma değeri ve çarpan etkisi çok yüksek olan inşaat sektörünün büyük faydası olacağını ifade ederek, inşaat sektörü sayesinde milyonlarca liranın devletin kasasına girdiğini belirtti. Sektörde iç piyasaya yönelik hareketlerin durmaması için somut öneriler ortaya koyan Gürcafer, “faiz farkı fonu yaratılmalı, tapu devir harçları düşürülmeli, yurt izinleri durdurulmalı ve yurtdışında yaşayan Kıbrıslı Türkler için askerlik kaldırılmalı” dedi.

Kıbrıs Türk İnşaat Müteahhitleri Birliği (KTİMB) Başkanı Cafer Gürcafer’in Genç TV’de Aysu Basri Akter’in konuğu olarak katıldığı programda dövizdeki yükseliş konuşuldu.

Dövizdeki yükseliş nedeni ile paniklemenin yanlış olduğunu söyleyen Gürcafer, KTİMB olarak bu konuda yoğun çalışmalar neticesinde bir dizi önlemler paketi hazırladıklarını ve bunu diğer ekonomik örgütler ve hükümet yetkilileri istişare ettiklerini kaydetti.

Sorunun bütünlüklü bir bakış açısı ile yaklaşılarak ve doğru zamanda doğru adımlar atılarak çözülebileceğini belirten Gürcafer, inşaat sektörünün ekonomik krizin aşılmasında büyük faydası olacağını vurguladı.

“İNŞAAT SEKTÖRÜNÜN DURAĞANLAŞMASI ÇOK BÜYÜK BİR RİSK”

Gürcafer, inşaat sektörünün ülke ekonomisine etkisini şöyle anlattı:

“Ülkemizde Gayri Safi Milli Hasıla’nın oluşmasında inşaat sektörünün etkisi çok büyük. İnşaat sektörünün katma değeri ve çarpan etkisi çok yüksek.

Her gün Tapu Dairesi’ne milyonlarca lira devir harcı, Vergi Dairesi’e milyonlarca lira stopaj geliyor. Her ay sonu Sosyal Sigortalar ve İhtiyat Sandığı Dairelerine inşaat sektöründe çalışan 40 binin üzerinde insanın yatırımları yapılıyor. Her ay sonunda bu çalışanlarla ilgili Vergi Dairesi’ne payeler ödeniyor. Bunlar çok ciddi rakamlardır.

Bunun dışında inşaat sektörünün beslediği onlarca yan sektör bulunmaktadır. Yani inşaat sektörünün durağanlaşması çok büyük bir risktir.

Bütün dünyada kriz durumlarında krizden çıkmak için kullanılan ön önemli unsur inşaat sektörüdür. Bunun nedeni de çarpan etkisinin çok yüksek olmasıdır.”

KTİMB ÖNERİLERİNİ SUNDU

Merkez Bankası’nın kararlarını da değerlendiren Gürcafer, iç pazarla alakalı olarak dövizden Türk Lirası’na yönelmek gerektiğini ancak bunun yasaklarla değil teşviklerle mümkün olabileceğini kaydetti.

Başbakan Tufan Erhürman ile de görüşerek bazı öneriler sunduklarını belirten Gürcafer sözlerine şöyle devam etti:

“İlk olarak bir faiz farkı fonu yaratılmasını ve TL borçlanarak belli limitler içinde ilk konutunu alacak kişilere belli oranlarda bu fondan destek sağlanmasını önerdik. Ayrıca tapu devir harçlarının düşürülmesi gerektiğini ilettik.

Tapu Dairesi’nde 2015 – 2017 yılları arasında 18391 tane konut devri, 473 tane işyeri, 11276 tane arazi devri yapıldı. 18391 tane konut devrinin 15155 adeti iç piyasaya yönelik yapılmış. Bunlar iyi rakamlardır. Bu dönemde de iç talebin durmaması için ivedi olarak önlemler alınmalıdır. Bu amaçla faiz farkı fonu yaratılmasını, tapu harcının düşürülmesini istedik.

Piyasanın doğru dokunuşlara ihtiyacı vardır. Soğukkanlılıkla değerlendirmemiz ve süratli bir biçimde hareket etmemiz gerekir.”

“YURT İZİNLERİ DURDURULMALI”

“Ancak sadece bunlar yetmez. Eş zamanlı olarak atılması gereken adımlar var.

Mesela, bizim uzun zamandır söylediğimiz büyük bir tehlike vardır. Bu tehlike yurtlardır. Dünyada üniversite şehirlerinde yurt yatak kapasiteleri şehirdeki öğrenci sayısının %25’ini geçmez. Ancak bizde bu sınır çoktan aşıldı. Özellikle Mağusa’da yurt yatak kapasitesi öğrenci sayısının %100’ünün üzerindedir. Bu ciddi bir ekonomik tehditdir.

10 tane zengin 10 tane yurt yapacak da zenginliğini artıracak diye koskoca inşaat sektörünü batırmak akıl işi değil.

Yurt yapma izinlerinin derhal durdurulması lazım çünkü biz inşaat sektörünü krizden çıkış için kullanabiliriz ve bu sektörde durağanlık yaratan herşeyi durdurmalıyız.”

“YURTDIŞINDA YAŞAYAN KIBRISLI TÜRKLER İÇİN ASKERLİK KALDIRILMALI”

“Bir diğer önemli konu ise yurt dışında yaşayan Kıbrıslı Türklerin ana yurtları ile bağlarının yeniden sağlanmasıdır. Yurt dışında yaşayan 500 binin üzerinde Kıbrıslı Türk vardır. Özelllikle 2000 yılından sonra yurtdışında yaşayan Kıbrıslı Türklerin yurtlarına olan ilgisinin azaldığını gözlemliyoruz. Bu irdelenmesi gereken bir konudur ama bizim gözlemimiz askerlik konusunun çok ciddi bir etken olduğudur.

Bu insanlar bu ülkenin insanıdır. Bu insanların sadece %10’u burada konut sahibidir. Biz bu 500 bin kişinin sadece %10’una bile konut satsak, Devlet  2 Milyar Dolar gelir elde eder. Bu da Türkiye Cumhuriyeti’nden alınan yardımın kat kat üstündedir. Dolayısıyla bu insanlar için askerliği kaldırsınlar diyoruz.”

Kıbrıs Türk İnşaat Müteahhitleri Birliği (KTİMB) Başkanı Cafer Gürcafer ile İnşaat Mühendisleri Odası (İMO) Başkanı Gürkan Yağcıoğlu, Karayolları Dairesi Müdürü Ahmet Aydın’ı ziyaret etti. Girne Dağ Yolu Projesi ile ilgili detayların konuşulduğu ziyarette, Birlik ve Oda bünyesindeki uzmanlarca incelenmek üzere proje istendi ve bakım – onarım çalışmaları devam eden Girne – Lefkoşa yolunda teknik gezi talebinde bulunuldu.

KTİMB Başkanı Cafer Gürcafer ile İMO Başkanı Gürkan Yağcıoğlu, Karayolları Dairesi Müdürü Ahmet Aydın’ı ziyaret ederek yol güvenliği ve trafik konularında görüş alış verişinde bulundular. Gürcafer ve Yağcıoğlu, uzmanlarca incelenmek üzere Girne Dağ Yolu Projesi’ni talep ettiler.

GÜRCAFER: “YOL BOYU EMNİYET ŞERİDİ OLMALI”

Girne Dağ Yolu Projesi ile ilgili detayların öne çıktığı görüşmede konuşan KTİMB Başkanı Cafer Gürcafer, iş araçlarının yoğun olarak kullandığı yolda araç arızaları yaşanması ihtimalinin yüksek olduğuna vurgu yaparak, yol boyu emniyet şeridi bulunmasının önemine değindi. Emniyet şeritsiz bir yolda genişliği 3 metre civarında olan iş araçlarının arızalanmasının büyük tehlike yaratacağını ifade eden Gürcafer, “O yolda kazalar yaşanma olasılığını en aza indirelim, projede insan hayatını tehdit eden unsurlar varsa düzeltelim. Bu işi yapmışken tam yapalım” şeklinde konuştu.

AYDIN: “TÜNEL İÇİN ÇALIŞMALAR SÜRÜYOR”

Gürcafer’in projede tünel bulunup bulunmadığını sorması üzerine Karayolları Dairesi Müdürü Ahmet Aydın “İhaleye tünelsiz çıkıldı ancak tünel eklenmesi için çalışmalarımızı tamamlamak üzereyiz” yanıtını verdi.

Girne Dağ Yolu’ndan girişi olan köylere giriş çıkış için katlı kavşaklar yapılacağını kaydeden Aydın, KTİMB ve İMO tarafından yapılan inceleme sonucunda görüş ve önerilere açık olduklarını belirtti.

GİRNE – LEFKOŞA YOLU BAKIM ONARIM ÇALIŞMALARI İÇİN TEKNİK GEZİ YAPILACAK

Girne yolundaki bakım onarım çalışmalarının da ele alındığı görüşmede Gürcafer, Turizm sezonununun açılması ile Girne – Lefkoşa yolunun yoğun olacağını hatırlatarak, bakım onarım çalışmalarının daha hızlı sonuçlanması için bazı önerilerde bulundu.

İMO Başkanı Gürkan Yağcıoğlu ise, KTİMB ve İMO bünyelerinde donanımlı teknik personeller olduğunu belirterek, Girne – Lefkoşa yolundaki bakım onarım çalışmalarının da birlik ve oda uzmanları tarafından inceleneceği bir teknik  gezi talebinde bulundu.